De stilte na de storm

 

Er was storm in mijn leven. Het waaide hard en regen striemde in mijn gezicht. Ik hield me staande. Er was slechts één doel: vasthouden, volhouden en overleven. De focus was helder. Nu is er de stilte na de storm; een passende aanpassing van de alom bekende uitdrukking.

Al eerder nam ik jullie mee in deze ingrijpende gebeurtenis in mijn leven: mijn geliefde, Thomas, kreeg drie jaar geleden de diagnose acute lymfatische leukemie. Drie jaar later moesten we elkaar loslaten. Hij mocht slechts 33 jaar worden.

Ik ging een tijdje door op de adrenaline die ik gewend was, maar toen die op was en alle dingen geregeld waren, was er niets anders dan stilte. Zowel letterlijk als figuurlijk. De stilte na de storm.

Pas als je even mag loslaten kun je ervaren hoeveel moeite en kracht het heeft gekost om vast te houden. Natuurlijk zorgde ik goed voor mezelf: ik at gezond, ik sportte, ik wist me te verbinden met de dierbaren om me heen. Ik nam rust waar ik kon. Ik kon niet meer werken. Al mijn energie had ik nodig voor de basis: opstaan, voor mezelf en de hond zorgen, eten. Ik koos voor mezelf toen ik merkte dat interactie met anderen – hoe lief en goed ook – me veel energie kostte. Ik trok me terug en zocht naar manieren om te helen. Voor mij betekende dat veel slapen, een dagstructuur aanbrengen en niet teveel van mezelf te vragen. Het betekende ook “zijn” met mijn verdriet en te voelen wat er te voelen was: naast verdriet ook boosheid, gejaagdheid en zelfs tevredenheid en dankbaarheid, zij het in beperkte mate voor wat betreft die laatste twee. Het was er wel, allemaal en het diende zich op de meest onverwachte momenten onontkoombaar aan. Alle dingen waren zwaar, gingen niet vanzelf en kostten moeite, maar ik wist dat er één weg is en dat is “er doorheen”. Ik ben van nature geen “verdover”. Ik ga dingen aan. Dat heb ik eigenlijk altijd gedaan. Alle dingen die ik deed zonder Thomas waren confronterend, maar ook goed. De uitspraak die ik vaak deed was: het is niet, fijn maar wel goed. Alle eerste keren na zijn overlijden zijn precies dat: niet fijn, wel goed.

Hoe kan iets dat niet fijn is, wel goed zijn? Dat heeft te maken het verschil tussen weten en voelen. Het hoofd en het hart/lijf. Weten berust op kennis en ervaring. Voelen is het rijk van sensaties en emoties. En die twee beïnvloeden elkaar over en weer. Je kunt weten dat iets goed voor je is omdat iemand je dat leert of omdat je dat zelf ervaren hebt. Het vergt vervolgens een bepaalde mate van “door de onaangename sensaties heen” over het hier en nu heen kunnen kijken.

Thomas had ADD. Nu ben ik zelf niet zo’n fan van dit soort labels (we hebben allemaal onze eigen uitdagingen in het leven), maar het effect was wel dat hij moeilijk door ongemakkelijkheid in het nu heen kon. Hij wilde zo snel mogelijk bij die ongemakkelijkheid weg. Geef hem eens ongelijk. Ongemakkelijkheid is “no fun”. De ziekte, de behandeling en de onzekerheid waren “no fun”, maar dwongen hem. Er was geen andere weg. Je zou kunnen zeggen dat de ziekte hem dat geleerd heeft. Yoga en meditatie hebben hem dat ook gebracht. Die ervaring deel ik. This too shall pass. Er is één weg en dat is “er doorheen” en alles verandert.

We geloven massaal dat we afgescheiden zijn: wij zijn beter/slechter dan zij. Hij kan het beter dan ik. Zij heeft zoveel meer talent/geluk/liefde (noem het maar op) dan ik.. In werkelijkheid zijn we verbonden. Laat dat eens tot je doordringen: we zijn verbonden. Kijk naar de natuur en zie, weet en voel het. We zijn het gewend om naar de ander te kijken en onszelf daaraan af te meten. Juist in die afgescheidenheid zit ons verdriet. Neurologisch zijn we bedraad om te verbinden. Verbinding geeft plezier en voldoening.

Waarom zonderde ik me dan af? Het was mijn hoofd. Mijn hoofd heeft opgeslagen wat me eerder heeft geholpen. Mijn gevoel gaf aan: Het is teveel. Beperk de prikkels, beperk het “aan staan”. Door die samenwerking van hoofd en hart kon ik dit doen. Maar dat heb ik moeten ontwikkelen. In onze wereld is gevoel het ondergeschoven kindje. We leren al jong dat we ons “verstand” moeten gebruiken. Waarom nu dit relaas? Het is mijn pleidooi voor het samen laten werken van verstand en gevoel. Ze zijn niet afgescheiden. Ja, ze kunnen verschillen, maar ze zijn er beide om je te helpen. Verbind die twee en ervaar de rijkdom die hun verbinding geeft.

Gaat het dan nu weer goed met je Christian? Nee, het gaat niet goed. Moet dat? Nee, het kan nog niet.. blijkbaar. Wel zet ik de ene voet voor de andere, blijf ik goed voor mezelf zorgen en ga ik (soms afgezonderd) verstand en gevoel verbinden. In liefde voor mezelf en het leven.

Verlangen naar eenvoud

Mijn verhaal over zuurstof, water, voeding, beweging en slaap.

Wanneer de dingen moeilijk en zwaar worden probeer ik het altijd toe te passen: eenvoud creëren. Versimpelen of eenvoudig maken helpt me om de grip op de dingen een beetje terug te krijgen, als het een beetje uit de hand gelopen is.

Herken je het gevoel dat “door de bomen het bos niet meer zien” je geeft? Of de gejaagdheid van een veel te lange takenlijst? De druk van teveel verplichtingen en te weinig tijd is er ook een die je vast herkent. Juist dan klinkt eenvoud toch als muziek in de oren? Juist dan verlang je naar overzicht en een piepklein beetje meer grip.

Makkelijker gezegd dan gedaan zul je misschien denken. In deze blog deel ik met je wat voor mij heel goed werkt.

Het menselijk brein kan veel. Het kan oorzaak-gevolg redeneringen maken. Het kan plannen maken, uitvoeren en toetsen en ze herzien. Het kan leren van het verleden en anticiperen op de toekomst. Lang leve het brein! Het kan ook iets anders heel goed: piekeren. Volgens de Van Dale is piekeren bezorgd peinzen. Dat gaat altijd over de toekomst. Juist takenlijsten, verplichtingen en problemen bevinden zich in de toekomst als je aan het piekeren bent, want als je in het nu aan het piekeren bent, dan ben je…juist…aan het piekeren. Om dan te besluiten om te stoppen met piekeren en als een kip zonder kop in de actiestand te gaan is meestal niet zo’n goed idee. De kans dat je nog meer overweldigd wordt is groot. Wat je nodig hebt is overzicht. Eenvoud kan je daarbij helpen. Ja maar, sputter je misschien tegen, sommige dingen zijn nu eenmaal complex! Dat klopt, maar we weten ook dat wanneer je daarin blijft hangen, dat het er niet eenvoudiger op wordt. We moeten eerst vereenvoudigen. Dat doe ik met wat ik de grid-methode noem. Als het eenvoudige raamwerk staat, kunnen we er steeds meer aan toevoegen totdat de complexiteit van waarmee je worstelt overzichtelijk voor je is en beheersbaar wordt. Terug naar de basis dus.

Stap 1.
Definieer op welk gebied je overweldigd bent.
Is het op het gebied van je verplichtingen? Op het gebied van een keuze die je moet maken? Op het gebied van een onoverzichtelijke taak, waarbij je niet weet waar te beginnen? Heeft het te maken met richting en doel in je leven of juist met stappen die je moet ondernemen of gezonder en fitter te worden en meer energie te hebben? Schrijf het gebied èn een vraag daarover op een blanco vel papier. Noteer voor jezelf een duidelijk gebied èn de werkelijke vraag waarmee je worstelt. Je zal zien dat het formuleren en het op papier zetten hiervan je al meer overzicht geeft. Dat heeft te maken met focus. Omdat je met alleen deze stap bezig bent richt je je brein heel bewust waardoor je niet (of minder) alle kanten uitschiet. Gedachten zijn wat dat betreft net slingerende apen in het oerwoud: hé, da’s ook een interessante liaan of hé die boom zag ik eerder nog niet! Door die apen een gerichte taak te geven worden ze minder afgeleid door zaken die het nodeloos ingewikkeld maken. Eén taak in het nu: eenvoud.

Stap 2.
Bepaal de “spelers” in het probleem.
Wat maakt dat je de vraag die je bij stap 1 formuleerde niet in één keer kan beantwoorden? Met andere woorden: wat moet je stap voor stap aanpakken? Is het de hoeveelheid aan taken en verplichtingen? Is het de complexiteit? Is het de beschikbare tijd? Welke “spelers” zorgen ervoor dat je op dit gebied overweldigd wordt? Het kunnen zoveel “spelers” zijn als je kunt vinden. Schrijf ook deze op het blanco vel papier. Let op: hier kun je in de valkuil van denken/piekeren vallen. Omdat je nadenkt over de complexiteit is het verleidelijk om bijvoorbeeld al deeloplossingen te bedenken. Je brein is daar gek op. Weersta die neiging en blijf je concentreren op deze ene taak: het noteren van alle “spelers”.

Stap 3.
Bepaal wat essentieel is. Wat is de absolute eenvoud?
Kijk naar je vel papier en bepaal wat essentieel is. Is het de hoeveelheid taken en de beschikbare tijd? Is het de complexiteit en het bepalen van de volgorde van handelen? Is het je gebrek aan motivatie of vermogen? Wat ik leuk vind is om hier wat creativiteit in te gooien. Ik ben erg visueel ingesteld en ik hou van overzichten, tabellen en figuren, maar soms ook van tekeningen. Gun jezelf met deze stap een beetje plezier. Juist wanneer je je wat creatief kunt uitleven, breng je dat analyserende brein een beetje tot rust. Je kunt er als het ware vanaf een afstandje naar kijken. Wat heeft het je opgeleverd? Een tekening met pijlen? Abstracte figuren met woorden? Een keten van woorden? Kun je deze creatieve uitspatting reduceren tot de kern? Wat is essentieel?

Stap 4.
Bepaal je acties.
Wat is de eerste stap die je vandaag nog kunt zetten? Wat is de tweede stap en wat moet er daarna gebeuren? Ook hier weer: blijf uit de valkuil van piekeren. Je bent in het hier en nu en bepaalt stappen. Je denkt nog niet na over eventuele beren op de weg of waarom iets wel of niet zou kunnen slagen. Je bent je stappen aan het bepalen. Een mogelijke stap is bijvoorbeeld tijd vrijmaken door taken af te stoten of niet te doen. Een andere mogelijke stap is dat je je volledig richt op een deelhandeling zonder je bezig te houden met het eindresultaat. Focus is hier weer je vriend. Deze voorkomt dat je gedachten zich als slingerende apen gaan gedragen.

Stap 5.
Pas je acties in een tijdsframe: maak een planning.
We willen allemaal graag resultaten en het liefst een beetje snel. Daarom richten we ons daarop en raken onderweg overweldigd. Kijk daarom naar je agenda en maak een realistische planning voor je te ondernemen acties. En dat is het in deze stap: je maakt een planning. Richt je aandacht op die realistische planning, niets meer niets minder.

Stap 6.
Voer je acties volgens planning uit.
Nu pas actie. En denk er om: één voor één!

Je zal wel gemerkt hebben dat deze grid-methode veel draait om focus. Focus is gerichte en vastgehouden aandacht. Het gebrek aan overzicht is vaak de reden voor een gebrek aan focus. Onderzoek heeft aangetoond dat singletasken uiteindelijk efficiënter is dat multitasken. Geen wonder dat je overweldigd wordt. Je apen zijn lekker aan het rondslingeren en reageren op alles wat ze onderweg tegenkomen.
Het bepalen van wat echt essentieel is werk voor mij heel goed. Ik breng heel bewust en met focus het probleem in kaart en bedenk stap voor stap wat essentieel is en wat ik eraan kan doen. Het is een beetje zoals je bureau opruimen door het te ontdoen van alles wat je niet gebruikt zodat je kunt vinden wat je nodig hebt. Hiervoor is een beetje tijd nodig. Doe dit wanneer je er even voor gaat zitten omdat je het goed wil aanpakken. Deze tijd “win je terug” doordat je daarna niet eindeloos in kringetjes blijft denken, je zorgen loopt te maken of zit te piekeren.

Soms voel ik me door alles wat ik meemaak moe en wens ik dat ik meer energie had. Door deze grid-methode toe te passen kom ik op de essentiële eenvoud uit van: zuurstof, water, voeding, beweging en slaap. Ik kan eindeloos blijven piekeren over hoe ik meer energie kan ervaren. Ik kan er ook stap voor stap voor zorgen dat ik voldoende zuurstof tot mijn beschikking heb (ademhalingsoefeningen en meditatie), ik voldoende water drink en voedzaam eet, voldoende matig intensief beweeg en voldoende slaap. Ik kan piekeren over hoe dat alles in het gedrang komt als ik al die taken op mijn takenlijst nog moet doen, maar als ik me energiek wil voelen zal ik deze “essentials” op orde moeten krijgen. Dus door te bepalen wat ècht belangrijk is, kun je terug gaan naar dit soort eenvoud. Het is ons denken, of beter gezegd ons piekeren dat het nodeloos ingewikkeld (en vermoeiend!) maakt.

Op facebook hebben we een actieve groep verkikkeraars die met dit soort en andere onderwerpen bezig is. We inspireren elkaar door posts, verhalen en ervaringen. Ook organiseren we regelmatig leuke challenges en trainingen. De verkikkertribe op facebook is een plek voor persoonlijke ontwikkeling, levenskunst en jezelf een beetje meer op één zetten zodat je meer hebt om aan anderen te geven.

Je kunt je gratis aanmelden op www.facebook.com/groups/verkikkertribe

Je bent van harte welkom!

Als werken niet meer gaat.

Liefde als medicijn bij burn-out.

Leestijd: 3 minuten


Het gaat niet goed met me. Misschien zou je dat niet zeggen als je me ziet, want ik zie er goed en gezond uit en ik lach op de foto’s die je van me ziet. Daar is een reden voor.

Laat ik beginnen bij het begin. Mijn vriend heeft een levensbedreigende vorm van leukemie. Twee jaar geleden viel de diagnose rauw en totaal onverwacht op ons dak. In februari van dit jaar werd na een aanvankelijk succesvolle stamceltransplantatie, een recidief vastgesteld. We werden resoluut terug gezogen in een akelige nachtmerrie die nog vers in het geheugen lag. De kanker is terug en de prognose is slecht. Met ups en downs hebben we dit traject te doen. Samen. Ook al ben ik niet ziek en is mijn eigen leven niet in gevaar, het verandert alles. Het vraagt ook van mij meebewegen met nieuws en nieuwe situaties, uitslagen en prognoses. Het vraagt omgaan met angst en onzekerheid. Het vraagt in ons geval een hele lange adem. We doen het samen goed en ik doe het goed, maar na twee jaar is de rek er wel uit. Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat het een rouwproces is dat blijft steken. Rouw bestaat uit verschillende fasen. Ik blijf gevangen in de fasen van onderhandeling en depressie, omdat nog niet duidelijk is wat ik moet aanvaarden. In dit hele traject is er een overdonderende diagnose en prognose, afgewisseld met een beetje licht aan het einde van de tunnel, maar steeds wordt, tot nu toe, dat licht voortijdig gedoofd door slecht nieuws. Het is emotioneel gezien als een jojo, op-neer-op-neer. Nu na twee jaar is het op. Ik voel me moe en ik ben snel overprikkeld. Na het doen van boodschappen moet ik rusten omdat de hoeveelheid prikkels me moe en gespannen maakt en me simpelweg barstende hoofdpijn bezorgt. Dit doet me denken aan mijn burn-out van 15 jaar geleden.

Dit is de reden dat ik mijn werk als hogeschooldocent nu niet kan doen. Daar baal ik van. Ik doe voor zowel de verkIKkering als voor de hogeschool ontzettend leuk werk dat aansluit bij mijn kernwaarden en mijn talenten. Ik mis dat.

Arguing against reality is like trying to learn a cat to bark, zegt Byron Katie. We gebruiken dit citaat bij de Verkikkering om te verplaatsen van “wijzen naar de omgeving” naar “de invloed gebruiken die je wel hebt”. De realiteit ís. Er valt over de realiteit niet te onderhandelen, hoezeer ik ook wil dat de realiteit anders is. “Het is wat het is” is zo’n andere veelgehoorde uitspraak. Ik kan mijn energie steken in een kat leren blaffen, maar ik kies ervoor om te kijken waar ik wel invloed op uit kan oefenen. Om deze realiteit aan te kunnen zal ik sterk en veerkrachtig moeten zijn. Om mijzelf sterk en meer veerkrachtig te maken wil ik goed voor mijzelf zorgen. Zelfzorg vanuit zelfliefde. Ik zorg ervoor dat ik voldoende slaap. Ik eet gezond en ik blijf sporten. Ik rust wanneer dat nodig is. Zo blijf ik overeind staan, voor hem en voor mijzelf. Voldoende slapen, gezond eten en sporten gaat lang niet altijd met veel zin, maar als ik het heb gedaan weet ik dat ik heb bijgedragen aan mijn herstel. Een mens kan zijn acties kiezen. Daar ligt mijn invloed. Dit kies ik. Hiermee ervaar ik weer een beetje grip en autonomie die van de ene op de andere dag onvindbaar leek.

We willen allemaal naar iets toe of ergens vanaf bewegen. Naar liefde, geluk, gezondheid en verbinding toe. Van angst, onzekerheid, verdriet en eenzaamheid weg. Waar we naar toe willen is gedreven door liefde. Waar we van af willen is gedreven door angst. Natuurlijk ben ik bang en dat gevoel heeft een plek. Toch weiger ik om daar te blijven als ik weet dat ik me kan laten leiden door liefde. Als ik weer aan het werk wil zal ik stappen moeten zetten richting herstel. Ik kan de omstandigheden niet veranderen, maar ik kan wel vanuit liefde en zelfzorg mezelf in dit herstel helpen. Dat is waarom je me lachend op de foto’s ziet staan. Dit is waarom je een fitte gezonde man van 44 ziet staan. I walk the talk. Liefde is het medicijn, niet angst. Liefde voor mijzelf en liefde voor mijn werk. Liefde voor het leven…en dat van hem.

Christian

 

De evenementen en trainingen van De Verkikkering liggen momenteel even stil, maar je kunt ons volgen op instagram en facebook. In onze community De Verkikker Tribe delen we dagelijks tips en inspiratie voor persoonlijke en professionele ontwikkeling. Je bent van harte welkom.
https://www.facebook.com/groups/verkikkertribe/

 

Je bedoelt het goed, dus wees een beetje liever voor jezelf.

The most progress I’ve made has been when I’ve been kind to myself

-Sunday Shields-

 

We leven in een maatschappij die grotendeels gestoeld is op christelijke waarden. Of je nu gelooft of niet, we vinden het heel normaal dat we niet mogen stelen, liegen en moorden. Deze en nog zeven andere geboden stonden volgens de overlevering op de stenen tafels die Mozes ontving op de berg Sinaï. Het christendom barst van naastenliefde en dat lijkt het tegenovergestelde van lief zijn voor jezelf. Het barst namelijk ook van dualiteit. Het ene is slecht en het ander goed. Lief zijn voor jezelf is egoïstisch en is slecht en naastenliefde is goed.
Behandel anderen zoals u zelf behandeld wil worden, staat er in Mattheüs 7:12. Ik zou er een kleine twist aan willen geven. Behandel jezelf zoals je een ander zou behandelen. In mijn ervaring zijn we namelijk veel liever voor anderen dan voor onszelf. We geven onszelf graag een trap na als iets niet is gegaan zoals gewenst. Wanneer je een fout maakt, wanneer je faalt, wanneer je niet goed genoeg, mooi genoeg, intelligent genoeg, kortom in jouw ogen niet genoeg bent. Wat we vaak doen is helemaal niet zo lief zijn voor onszelf. Daar waar we een vriend of vriendin zouden vergeven, geruststellen of troosten, zijn we doorgaans kei- en keihard voor onszelf.

En nu? Gelukkig is er hulp en wel in de vorm van waardeloze uitingen van goede intenties. Dat klinkt niet best, maar is de redder in nood. Laat het me je uitleggen.  Eerst was er Maslow met zijn piramide van behoeftes. Dat ding is al uit 1943 en toen zag de wereld er heel anders uit. De Amerikaanse coach, spreker en schrijver, Tony Robbins kwam andere behoeften tegen en kwam uit op zes fundamentele behoeften van mensen.

  1. Zekerheid / veiligheid
  2. Onzekerheid /variatie
  3. Belangrijkheid /significantie
  4. Liefde /verbinding
  5. Groei
  6. Contributie / bijdragen

Wat mij betreft spreken ze wel voor zich: ieder mens heeft behoefte aan zich veilig voelen (1). Ieder mens heeft (om het leuk te houden) variatie en afwisseling nodig. We weten allemaal dat sleur dodelijk kan zijn (2). We willen ons belangrijk voelen, we willen er toe doen (3). We hebben behoefte aan liefde en verbinding met anderen (4). We willen groeien, we willen de huidige situatie altijd beter maken (5). Mensen willen bijdragen aan het grotere geheel (6). Tony noemt de eerste vier persoonlijke behoeften en de laatste twee spirituele behoeften. Al het gedrag dat we vertonen is op een of andere manier terug te voeren op een van deze behoeften. Daarmee is de intentie van ons gedrag altijd positief. Het wil voorzien in één van deze behoeften.

Alleen nu is er een klein probleempje. De uiting van die intentie kan waardevol zijn, maar ook waardeloos. Als ik ruzie maak met mijn partner over iets kleins en de onderliggende behoefte is liefde en verbinding, dan is dat een waardeloze uiting van die behoefte. Ruzie maken is namelijk vaak niet constructief. Het ruziemaken is een soort vehikel voor de behoefte: hoor mij, zie mij, hou van mij. Vaak helaas met een ongewenst resultaat.
Gelukkig kan een uiting van een intentie ook waardevol zijn. Als ik mijn financiële situatie goed heb geregeld, dan ervaar ik veiligheid.

Om het dan op te sommen komt het hier op neer. Er bestaan fundamentele behoeften van mensen en al ons gedrag is hierop gericht. De intentie van gedrag is daarmee altijd positief. We bedoelen het goed! Echt! De bedoeling is altijd goed. Het probleem zit hem in dat we soms een waardeloos vehikel kiezen om die intentie uit te voeren.

Nu terug naar de vraag waarom we zo streng zijn voor onszelf. Als de intentie altijd goed is, wat is dan het probleem? De sleutel om het positief te laten zijn zit hem in herkaderen. Onderzoek welke intentie je met iets had en wees vervolgens lief voor jezelf. Zo’n intentie zit soms onder een paar lagen verscholen, maar met de juiste vragen kom je hem wel tegen. Zeker als je de lijst met de zes fundamentele behoeften er naast hebt liggen. Het woord compassie en zelfcompassie kennen we nu misschien vooral vanuit een boeddhistische context, maar compassie en mededogen komt in alle grote religies voor: christendom, islam, hindoeïsme, boeddhisme, jainisme en jodendom. Het wordt makkelijker om compassie met jezelf te hebben als je weet dat je intentie goed was. Je hoeft jezelf niet te straffen voor een goede intentie, toch? Kijk naar de uitkomst en als je een waardeloze uitvoering van een positieve intentie had, verander dan de uitvoering, maar heb compassie voor jezelf dát je een goede intentie had. Ik denk dat we te streng zijn voor onszelf vanwege een paar redenen:

  1. Dualistisch denken: we denken o.a. in goed en fout
  2. Het is er bij ons ingebakken dat naastenliefde goed is en egoïsme slecht
  3. We zijn ons niet bewust van de positieve intentie die we onder elk gedrag hebben

Nou, daar is wel wat aan te doen toch? Reflectie is een effectief middel om bij een intentie te komen. Een simpele techniek is bijvoorbeeld de 5 x waarom methode van Sakichi Toyoda (van Toyota motors inderdaad). Het is een methode die we in trainingen en coachings vaak gebruiken om bij de kern van iets uit te komen.

Wij zeggen bij De Verkikkering dat het niet egoïstisch is om lief te zijn voor jezelf. Dat het niet slecht of egoïstisch is om voor jezelf te zorgen en om in je behoeften te voorzien. Nee, we zeggen zelfs dat het een voorwaarde is om echt waardevol voor een ander te kunnen zijn.

Op 20 en 24 juni 2020 hebben we de online workshop: Nu ben jij aan de beurt! Daarin gebruiken we ook reflectietechnieken om bijvoorbeeld intenties te ontmantelen. Wees lief voor jezelf en word meer constructief. Nu ben jij aan de beurt! Kijk op de website voor meer informatie.

Of koop je toegangsticket voor €10,- via deze link:

https://de-verkikkering.webinargeek.com/nu-ben-jij-aan-de-beurt-1

 

Het gewoontedier, de kapper en de oude Grieken

We are all creatures of habit. We can do most things without even thinking about them; our bodies take charge and do them for us.

-Earl Nightingale-

 

Ik was bij de kapper. Er moest drie maanden corona-haar af. Onderweg naar de kapper vroeg ik me af hoe hij er aan toe zou zijn. Had de coronacrisis hem financieel hard geraakt? Zou hij angstig zijn en constant met desinfectiemiddel en mondkapjes in de weer zijn? Zou hij blij zijn dat hij zijn vak weer kon uitoefenen of zou hij gestrest zijn om alle verloren omzet in een paar maanden terug te verdienen? Eenmaal in de stoel nam hij de tijd om zaken te desinfecteren en ondanks dat hij een kwartier achter liep op het schema nam hij uitgebreid de tijd. Hij vertelde dat hij blij was dat hij weer mocht, maar voegde hij eraan toe, hij was ook blij dat hij de tijd had genomen om eens wat zaken op een rijtje te zetten. Financieel had hij uiteraard wel wat ingeleverd, maar hij had voldoende vet op de botten en zei te hebben genoten van de verstilling. Hij had nagedacht over de “ratrace” waar we voor corona in vast leken te zitten en hij had nagedacht over wat er voor hem werkelijk toe deed. Het was wat wij bij De Verkikkering vaak aanduiden met verbinding. Hij had in quarantaine gezeten met zijn vriendin en was erachter gekomen dat wanneer ze elkaar nu nog niet naar het leven staan, hun relatie wel stand zou houden. Hij noemde de online spelletjesavonden met vrienden. “Oh en weet je wat ik ook zo fijn vind”, zei hij, “dat ik niet hoef na te denken over welke begroeting bij welke persoon hoorde: een boks, twee zoenen, drie zoenen of een knuffel. Het was nu duidelijk en dat beviel hem wel. Hij ging door, want het beviel hem ook wel hoe relaxt de klanten in de stoel zaten. Het was hem opgevallen dat de klanten veel begripvoller waren als hij wat uitliep en dat het contact in het geheel veel minder gejaagd was.

 

Ik hoorde het zoveelste verhaal van iemand die de verstilling die Corona met zich meebracht eigenlijk wel aangenaam vond. Iemand die had nagedacht waar het voor hem werkelijk om draait. Iemand die van de nood een deugd had gemaakt en die had genoten van de verbinding die er wel was.

Ik moest denken aan dat we allemaal gewoontedieren zijn. Dat we de dingen doen omdat we ze nou eenmaal altijd zo hebben gedaan, zonder ons af te vragen of dat is wat we willen. Neurologisch gezien zijn we ervoor bedraad. Om hersencapaciteit vrij te houden voor noodsituaties maakt ons brein shortcuts zodat we niet bij alles hoeven na te denken. Dat is heel handig als ik een gesprek voer als ik autorijd, maar het is ook de valkuil waardoor we blijven hangen in gedrag en gedachten die niet goed voor ons, nee zelfs schadelijk voor ons zijn. Gnothi Seauton, Grieks voor ‘Ken Uzelf’, stond boven de tempel van Apollo, de plek waar de Grieken het Orakel van Delphi om raad vroegen. Veel klassieke Griekse filosofen, zoals Socrates, waren overtuigd van het idee dat ware kennis over het leven start bij intensief zelfonderzoek. Dat is wat deze kapper had gedaan. Hij had zichzelf vragen gesteld als: wat wil ik echt en wat vind ik echt belangrijk? We zijn allemaal noodgedwongen stilgezet, de ene klaagt en de ander grijpt de kans aan om uit de ratrace te stappen en naar binnen te gaan.

 

Laat los wie je denkt te moeten zijn. Richt de blik naar binnen en vind antwoorden op vragen als wie ben ik echt en wat wil ik echt?  Toen ik net afgestudeerd was riep ik de maatschappelijke waarden na: ik wil een verantwoordelijke baan, ik wil een huis en een auto en ik wil reizen. Ik wil van het leven genieten en feesten en eten en drinken. Nu ik richting de tweede helft van de 40 ga lach ik daar om. Waar was mijn eigen wens en verlangen, waar was mijn eigenheid? Ik had nog onvoldoende naar binnen gekeken om te weten wat ik echt wilde. Alleen had je dat toen niet tegen me moeten zeggen; ik wist drommels goed wat ik wel en niet wilde. En zo is het ook met de klagers. Ze denken precies te weten wat ze willen. De vraag is echter: wie is hier aan het woord? Het brein? Het geautomatiseerde gedrag van het lichaam?

 

Verstillen, rust, natuur en meditatie zijn toegangspoorten tot je eigen zelf. Hoe stiller je wordt hoe beter je jezelf kunt horen. Er is steeds meer wetenschappelijke evidentie voor de effecten van meditatie en natuur op de menselijke geest, maar oude meesters wisten het al lang. Er is niets nieuws onder de zon, maar blijkbaar blijven we hardnekkig vergeten.

 

Lijkt het je wat om te mediteren, maar je weet niet waar je moet beginnen? In de verkikkertribe op facebook starten we binnenkort met een meditatiecursus. Deelname is gratis. Je kunt je voor de groep aanmelden via www.facebook.com/groups/verkikkertribe

Breek dat gewoontedier en beweeg in je eigen richting. Nu ben jij aan de beurt.

Stel jezelf de juiste vragen

(leestijd: 5 minuten)

Sterre van Leer schreef dit voor psychologie magazine:

En ja hoor, de verveling slaat toe en meteen begint het grote mopperen. Dat straks ook de zomervakantie ons nog wordt afgepakt. Dat het belachelijk is dat de juf voor de klas moet zonder mondkapje. Of we nou eindelijk weer eens naar IKEA mogen (en jawel hoor, meteen rijen voor de deur, want Nederland is niet alleen kampioen mopperen maar ook kampioen consumeren-als-tijdverdrijf (Psychologiemagazine nieuwsbrief 30-4-2020):

Hoe langer deze coronatoestand duurt, hoe vervelender ik het vind. Het was zo bijzonder wat er gebeurde, wanneer maken we nou zoiets mee? Even was het leuk, maar het leuke is er nu wel van af. Dat zie ik ook om me heen. Steeds meer zie ik mopperende mensen. Mensen die de maatregelen als gevolg van COVID-19 zat zijn. De verveling slaat toe, we voelen ons beperkt in onze mogelijkheden en we willen terug naar “normaal”. Wat kunnen we doen?

Het is niet altijd zo geweest, maar ik heb geleerd om goede vragen te stellen aan mezelf. In onze trainingen en coachings maken we ook veel gebruik van deze waardevolle aanpak. Als je niet de juiste vragen stelt dreigt er namelijk het gevaar dat je het kernprobleem niet raakt, maar slechts aan de oppervlakte wat plak- en stutwerk verleent. Duurzame resultaten willen we, dus wil ik je uitdagen om een paar vragen te beantwoorden. Als we terug willen naar ”normaal” moet je antwoord geven op de vraag: Wat is normaal? Goed, we zullen het erover eens zijn dat een als clown verklede kat op een éénwieler niet normaal is, maar dat is niet waar ik het hier over wil hebben. Als je naar de vraag kijkt, lijkt deze gemakkelijk om te beantwoorden. Waarschijnlijk is je eerste ingeving zoiets als: gewoon zoals het was! De vraag is echter: Is dat normaal? Als je bedenkt dat er legio verandercoaches zijn, verandermanagement bestaat en dat goede voornemens vaak in februari alweer gesneuveld zijn, geeft dat misschien wel aan dat we als soort nogal moeite hebben met verandering. We willen dus niets liever dan “normaal, niets liever dan wat we al kennen. Ofwel we willen niet veranderen, ofwel het lukt ons niet om de gewenste verandering vol te houden. We zijn over het algemeen niet zo gek op verandering. Zeg eens eerlijk, hoe vaak ben jij dingen blijven doen omdat je ze altijd zo gedaan hebt? We zijn gewoontedieren en verandering is eng. Je weet wat je had, niet wat je krijgt. Dit geeft wat mij betreft een andere kijk op de vraag wat nu precies normaal precies.

Door de maatregelen als gevolg van COVID-19 zijn we op dit moment enigszins beperkt. We kunnen niet naar restaurants, cafés, voorstellingen, festivals, we mogen niet samenkomen enzovoort. Het voelt alsof “onze vrijheid ons wordt afgenomen”. Een goede vraag die je jezelf hierbij kunt stellen is: Wat is vrijheid? In deze eerste week van mei en het 75-jarig jubileum van onze vrijheid is deze vraag ook erg relevant. Het lijkt misschien een gemakkelijk te beantwoorden vraag. Waarschijnlijk is je eerste ingeving iets zoals: gewoon dat we kunnen doen wat we willen! Ik wil je vragen: Is dat vrijheid? Ik moet rondom het thema vrijheid altijd een klein beetje lachen als ik me bedenk dat we ons kleden volgens een bepaalde modetrend die we niet zelf hebben bedacht, dat we participeren in een economisch systeem dat we niet zelf hebben ontworpen, dat we ons houden aan afspraken die anderen hebben gemaakt, dat we doen wat onze baas van ons vraagt. Dan rijst bij mij de vraag: hoe vrij zijn we eigenlijk? We maken deel uit van iets dat veel groter is dan wijzelf. Of we dat nu willen of niet. Op veel dingen die op ons pad komen hebben we totaal geen invloed: het weer, verlies van gezondheid en geliefden, financiële tegenslag, dalende rente en stijgende huizenprijzen. Precies dit kunnen mensen niet aan, het feit dat we op veel dingen totaal geen controle hebben. Daarom creëren we schijncontrole. Op dat hele kleine stukje waar we denken een beetje controle uit te kunnen oefenen, gaan we helemaal los. Er worden boze stukken geschreven op internet en er worden boze reacties gegeven op media-uitingen en op sociale media. Er wordt veel geklaagd. Het geeft ons de illusie van controle op de situatie. Dat is veel minder beangstigend dan overgave, minder beangstigend dan acceptatie en berusting.

Bijna alle spirituele stromingen en alle verlichte meesters uit het verleden en heden ten dage, zeggen hetzelfde: vrijheid zit niet in controle over wat er op je afkomt, maar in jouw reactie op dat wat erop je afkomt. Wijze woorden, maar dan zit je nog steeds met dat gevoel of niet?

Nog een uitdagende vraag: wat zijn emoties en waar komen ze vandaan? Het antwoord hierop is niet zo simpel maar ligt in observatie en zelfonderzoek. Bij de Verkikkering zijn we erg enthousiast over meditatie. We zijn zelfs zo enthousiast dat we iedereen aanraden het te doen omdat er ons inziens geen andere methode is die je zo snel vooruit helpt als meditatie. Zijn in het nu en observeren wat zich aandient, zonder mee te gaan in het verhaal dat je erover vormt, is een geweldig effectieve manier om te onderzoeken wat emoties eigenlijk zijn. Je zal merken dat emoties sensaties in een bepaald deel van je lichaam zijn. Oké, lekker dan, maar wat heb ik daaraan, vraag je je misschien af. Wacht, het wordt beter. Als je bij die sensatie kunt blijven, zul je merken dat die sensaties niet statisch zijn, maar voortdurend veranderen. De vraag rijst dan waardoor ze worden veroorzaakt. Het zijn je gedachten. Gewoon dat wat je denkt. Echt, zo simpel is het. Het mooie van gedachten is dat je ze zelf kunt kiezen ook al denk je vaak van niet. Door meditatie kun je ervaren dat je gedachten hebt (en niet je gedachten bent) en dat ook deze komen, maar ook weer gaan. We hebben gedachten op basis van de dingen waarin we geloven, dingen die we horen in de sociale subclub waartoe we behoren, onze familie, vrienden en onze maatschappij. Het lastige met gedachten is dat ze zo snel gaan dat ze soms niet eens je bewustzijn passeren. Sommige van je overtuigingen zijn onbewust. Doordat je vasthoudt aan gedachten, houd je de emoties die daarbij horen in stand. Stel dat je gedachten hebt als: mijn vrijheid wordt me afgenomen door de COVID-19 maatregelen. Welke gevoelens heeft dat tot gevolg? Boosheid? Verdriet? Onmacht? Angst? Zijn die wenselijk voor je?

Ik zeg niet dat je lijdzaam moet toezien en vervallen in een grote apathische berusting. Natuurlijk ga je kijken waar je invloed ligt en deze gebruiken, maar kijk eerst eens naar jezelf. Stel jezelf de juiste vragen. Kijk naar je gedachten en kijk naar welke emoties die oproepen. Geloof jij werkelijk dat wat jij denkt dat normaal is, ook werkelijk normaal is? Geloof jij werkelijk dat wat jij denkt dat vrijheid is, ook werkelijk vrijheid is? En als alles dan is zoals jij denkt dat goed voor je is…dan komt er wel iets anders dat je onwenselijk vindt en zit je nog steeds met jezelf. Elizabeth Gilbert maakte daar een prachtig treffend filmpje over (schrijver, essayist en biograaf, o.a. bekend van haar boek “Eat, pray, love” dat in het Nederlands verscheen onder de titel “Eten, bidden, beminnen”). Het filmpje van Elizabeth Gilbert vind je HIER.

Er is altijd wel iets dat op ons pad komt dat we als onwenselijk bestempelen. Daarop hebben we voor het grootste deel geen invloed. Voordat we reageren op de gebeurtenis zelf, is het slim om eerst de juiste vragen te stellen. Onze ervaring is dat meditatie je sneller vooruit helpt dat wat dan ook. Als een raket schiet je naar de kern en voorkomt het dat je je pijlen richt op de buitenste laag alleen. Er is altijd wel iets, totdat jij met jezelf kunt zijn. Totdat je werkelijk vrijheid kunt ervaren in jouw reactie op de gebeurtenis in plaats van op de gebeurtenis zelf. Ik heb boze reacties afgezworen. Ze dienen me niet. Het geeft me ongezonde adrenaline en ik bereik er niets mee. Ik ervaar vrijheid in de keuze van mijn reactie, zodat ik invloed kan uitoefenen op de gebieden waar ik ook werkelijk invloed heb. Dat is voor mij vrijheid of ik nou naar IKEA mag of niet.

Waarom veel vitaliteitsprogramma’s niet het gewenste resultaat behalen

Er wordt veel geld besteed binnen organisaties en de overheid aan het vergroten van de vitaliteit van medewerkers om burn-outs te voorkomen, ze fitter te krijgen en duurzamer inzetbaar te hebben.

In de afgelopen decennia is hier een toename in te zien en wordt er steeds meer geld besteed aan sportabonnementen en vitaliteitsprogramma’s, maar toch wijst uit dat het aantal burnouts stijgt. 

Volgens Volksgezondheid.nl ervaart inmiddels 17% van de werknemers burn-out achtige verschijnselen. De zorguitgaven voor burn-outs zijn inmiddels 34 miljoen!  In de periode 2007-2018 is het percentage werknemers dat aangeeft burn-outklachten te hebben licht gestegen. Tot 2013 verliep de trend voor mannen en vrouwen vrijwel gelijk. Vanaf 2013 is er een iets sterkere stijging te zien onder vrouwelijke werknemers dan onder mannelijke werknemers die aangeven burn-outklachten te hebben. Dit blijkt uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) onder werknemers (Hooftman et al., 2019). 

Dus waarom wordt er zoveel geld besteed aan burn-outs, maar komen er steeds meer mensen bij met burn-outs? Hoe kan het dat ondanks de vitaliteitsprogramma’s die overal beschikbaar zijn en worden aangeboden, het aantal burn-outs stijgt?

Hoe kan het dat medewerkers toch niet gaan sporten, al hebben ze een gratis sportfaciliteiten?

Waarom gaan ze niet gezonder eten, terwijl ze weten wat ze zouden moeten doen? 

Waarom nemen ze geen pauze?

Waarom blijven ze gestrest?

Waarom wordt er dan zoveel geld hier in gepompt met zo weinig rendement?

Nu, een eenduidig antwoord heb ik niet, daarvoor is dit onderwerp veel te complex. Maar dit zijn wel mijn gedachten erover.

Echt succes op het gebied van vitaliteit is volgens mij alleen te bereiken als de medewerkers intrinsiek gemotiveerd zijn en niet het gevoel krijgen dat ze ‘iets moeten doen’ zodat ze langer inzetbaar zijn voor het bedrijf of de organisatie. Want vaak gaat het hier mis. Er wordt de werknemer ‘iets’ opgelegd, wat, in de ogen van werknemer, weer bij het doe-lijstje komt, terwijl er al zoveel op het bordje van de werknemer komt.  Dat wat wordt ‘opgelegd’ (weliswaar onder de noemer ‘vrijwillige deelname’), is vaak in de vorm van een sportabonnement, een consult bij een diëtiste of een fietsplan.  

En daar doen sommige mensen aan mee. Of misschien wel het hele team. Maar gedurende het jaar, vallen er mensen af en is het ziekteverzuim nog steeds niet afgenomen. Hoe kan dit toch?

Laatst had ik een gesprek met een leidinggevende die me vertelde dat een werknemer graag, 1 dag per week thuis wilde werken omdat hij dan meer rust kon pakken en minder afleiding zou hebben van de afdeling. De leidinggevende wist niet goed wat te doen, want binnen de organisatie was dit niet gebruikelijk. Bovendien moest hij voor de rol wel op het werk zijn en wat zouden de andere medewerkers denken?   Ik heb deze leidinggevende uitgedaagd om buiten de kaders te gaan denken en zich af te vragen wat de bedoeling is van het werk van deze medewerker. Wat moet hij doen? Waar kan hij dat doen? Wat wil hij doen? Hoe doet hij het nu? Hoe kan het beter? Hoe vindt hij dat het beter kan? Wat heeft hij nodig om zijn werk goed te doen? Hoe kun je ervoor zorgen dat hij toch het werk een dag per week thuis kan doen? 

Wat er gebeurde, is dat het systeem van de organisatie (‘we hebben het altijd zo gedaan’) de leiding kreeg over wat nu eigenlijk de bedoeling is van deze medewerker: dat hij gezond, gelukkig en goed zijn werk kan doen.  En voor iedere werknemer is HOE hij dit kan doen, verschillend. 

Daarom werkt een ‘one size fits all’ vitaliteitsplan niet. 

Waar kun je volgens mij beter in investeren?

  • Vergroot het plezier op de werkvloer. Plezier vergroot natuurlijk de motivatie, bovendien activeert plezier dopamine, waardoor mensen meer leren en meer presteren. Maak een grap, een grol en doe eens wat vaker minder serieus. 
  • Investeer in relaties, échte verdiepende relaties. Lees hierover meer in ons blog: 3-tips-voor-betere-relaties-op-het-werk
  • Ga terug naar de bedoeling. Wat is de bedoeling van het vitaliteitsplan? Zodat je het hebt en het kunt ‘aftikken’?  Wat is de bedoeling van het vergroten van vitaliteit? Is het uiteindelijk niet omdat je mensen blij, gelukkig en gezond wil hebben? En mooi meegenomen is dat de duurzame inzetbaarheid hier ook door wordt vergroot? Straal uit naar je medewerkers dat je dit doet omdat je oprecht wilt dat de mensen gezond zijn en plezier hebben in hun werk, en niet omdat je alleen het ziekteverzuim wilt beperken. Mensen voelen dit namelijk feilloos aan.
  • Investeer in het vergroten van autonomie, competentie en relatie. Het dagelijks werk zorgt al dan niet voor de meeste stress. Als jij als leidinggevende er ‘altijd bovenop’ zit, en de werknemer een gevoel van autonomie wegneemt, zal dit voor stress zorgen. Als de medewerker niet het idee heeft goede relaties op het werk te hebben, vermindert dit het werkplezier en werklust. Laat de werknemer weten dat ze het kunnen en heb vertrouwen. 
  • Op het creëren van meer draagvlak onder de medewerkers; er zal geen éénduidig ‘one size fits all’ benadering zijn, want elk mens is anders en heeft andere waarden en drijfveren, zodat iedere medewerker iets anders nodig heeft.  Hoe krijg je dit draagvlak? Door afzonderlijk met iedere werknemer in gesprek te gaan. Ja, dit kost veel tijd maar a. mensen voelen zich gezien en gehoord, b. je zet ze in hun kracht doordat ze hun eigen doelen stellen  c. je bouwt aan de relatie wat ten goede zal komen aan het verminderen van stress.  
  • Als je gaat investeren in vitaliteit, het vergroten van werkgeluk of verminderen van de werkdruk,  is het per medewerker omschrijven van zijn of haar persoonlijke vitaliteitsdoel van belang. Leg het de werknemer niet op, maar laat het volledig uit de medewerker zelf komen. Investeer in het maken van concrete succesvolle doelen samen met je medewerker en laat de werknemer de regie hierin nemen, en wees oprecht geïnteresseerd in het behalen van de doelen. Kijk wat hij of zij nodig heeft om dit doel te behalen en kijk wat er ligt binnen jouw mogelijkheden om hem of haar hierin te ondersteunen.  

Succesvolle doelen voor elke medewerker behaal je doordat:

  • Je het doel laat bepalen onder de werknemers eigen controle én op zijn eigen initiatief
  • Het doel positief geformuleerd is
  • Het zintuiglijk specifiek omschreven én toetsbaar is. Hoe voelt het als jij het doel behaalt? Hoe ziet het eruit? En hoe wéét je dat het doel is behaald?
  • Is het ecologisch verantwoord? Oftewel, wordt de omgeving er ook beter van?
  • Is het tijdskader en context duidelijk?
  • Is de eerste stap gespecificeerd en haalbaar? Met een klein stapje beginnen vergroot het succes. 

“Leiders vertellen je niet wat je moet doen, die laten zien hoe het kan’

Marije ©

p.s. Wil je een ‘Zet je brein in voor minder werkdruk en meer werkgeluk’ bijwonen of hosten op jouw werk of binnen jouw organisatie? Laat het ons weten en lees meer hier

 

 

7 dingen die jou stress opleveren (die jij waarschijnlijk nog niet weet)

Stress is er in vele soorten en maten. Maar waardoor komt stress eigenlijk? We weten allemaal dat we zelf een rol spelen in stress en dan met name hoe wij reageren op situaties van buitenaf. Stress doordat we te weinig rust nemen of dat we teveel werk hebben.

De quote ‘je hebt geen invloed op de gebeurtenissen buiten je, maar wel hoe je erop reageert’ is hier natuurlijk op van toepassing. Jij bepaalt hoe jij reageert op een drukke agenda. Tenslotte kan een bepaalde gebeurtenis bij de ene zorgen voor stress terwijl de ander zijn schouders daarbij ophaalt.

Maar wat zijn nu stressbronnen die niet zo opvallend zijn, maar wel zorgen voor stress in je leven? Die wellicht zo onbekend zijn waarvan jij niet eens weet dat ze je stress opleveren.

We hebben externe stressbronnen en interne stressbronnen. Externe stressbronnen zijn stressfactoren die van buitenaf op ons afkomen. Niet alleen gebeurtenissen maar ook alles wat fysiek en mentaal op je afkomt. Interne stressbronnen zijn jouw eigen gedachten en overtuigingen die stress opleveren, bijvoorbeeld een bepaalde gedachte die je hebt kan een bepaalde stressvolle emotie opwekken, zoals traumatische en minder traumatische, doch impactvolle ervaringen. Michael Singer geeft een prachtige metafoor in zijn book ‘the Untethered Soul’; waarin hij het leven vergelijkt met het rijden in je auto op de snelweg. Alle bomen, huizen, dorpen en auto’s die je tegenkomt, staan voor alle ervaringen die je hebt in je leven. Totdat je een blauwe Peugeot ziet waarin je iets ziet wat je niet leuk vindt. Je rijdt door, maar elke keer als je later, of het 10 minuten later is of 20 jaar, een blauwe Peugeot ziet, denk je terug aan die gebeurtenis en voel je dezelfde emotie. Zo leven we vaak in ons bewustzijn in ons verleden. We worden getriggerd door iets waardoor we deze emotie herbeleven, terwijl de gebeurtenis allang voorbij is. Dit kan zijn door een geur, iets wat je ziet, iets wat je hoort of iets wat je voelt. We kunnen zo vaak onbewust in een stemming komen van het verleden, veroorzaakt door iets buitenaf.

Maar wat zijn externe stressbronnen die niet zo opvallend zijn maar die er wél voor zorgen dat jij in (vaak onbewust) in de stress schiet? Die stress veroorzaken op een dieper niveau, heel langzaam en onopvallend maar over de jaren heen een grote impact hebben op jouw stressniveau?

  1. Je relaties. ‘Spend time with someone who brings out the best in you, not the worst in you’.  De kwaliteit van je relaties bepaalt ook hoe gestrest je kunt zijn. Mensen om je heen die niet het beste met je voor hebben en die jou veel energie kosten, zorgen voor stress. Misschien kun je een poosje rationaliseren waarom je met deze mensen omgaat (misschien hebben ze jou wel nodig?), maar wat is daar de consequentie van op lange termijn? Omring je dus met mensen waar je ontspannen van wordt.  Maak eens een lijstje van de mensen met wie je omgaat en geef aan op een schaal van 0 – 10 hoe ontspannen of gestrest je van ze wordt en bepaal of je ze nog in je leven wil.
  2. Je omgeving. Waar je woont heeft een zekere impact op je stressniveau. Onderzoekers hebben ontdekt dat leven in de stad je brein beïnvloedt en dat 21% meer kans heeft op angsten (‘bevreesd zijn) en 39% meer kans heeft op stemmingsstoornissen. Waarschijnlijk is de oorzaak de drukte, het lawaai en sociale fragmentatie. (1). Zoek dus wat vaker de natuur op!
  3. Een niet zo’n opvallende maar wel een factor die een impact heeft op jouw lichaam, en dus ook op jouw stemming, is de lucht om jou heen. Hoe schoon is de lucht die je inademt? Hoe diep is de adem die jij neemt? Minuscule deeltjes in de lucht komen in jouw longen en jouw lijf moet dit er ook weer uit bonjouren. Bovendien nemen we vaak de ademhaling voor lief en ademen we niet diep genoeg. Zo reinigen we te weinig onze longen en dus ons lijf. In de natuur gaan is dus weer een goede oplossing, alsmede te leren om dieper te leren ademen (in schone lucht weliswaar).
  4. Je zelf-zorg regime. Heb je weleens gekeken wat er in jouw make-up, body-lotion, shampoo en douchegel zit?  Dit smeer je allemaal op je lijf, en die stoffen (bijvoorbeeld sodium laureth sulfaat, pak maar een fles shampoo) krijg jij in je lijf. Natuurlijk horen die niet in jouw lijf. Jouw lijf is heel capabel om dit los te laten, alleen na zoveel decennia’s in aanraking te zijn geweest met deze stoffen, ontstaat er een soort opbouw in jouw lijf. Je lijf heeft zoveel los te laten, dat het teveel is. Hierdoor ontstaat er fysieke stress. Je kunt je voorstellen dat als alle energie gaat naar het ‘detoxen’, je minder energie over hebt voor andere dingen. Je wordt moe en lusteloos. Een klein stapje om je lijf minder stress te geven, is door of zelf je shampoo en producten te maken (maar wellicht leidt dit ook tot stress ;-)), of door bewust te shoppen en producten te kopen waarin alleen natuurlijke middelen zitten, zodat je de ‘detoxlading’ voor je lijf beperkt.
  5. Je keuken. Wat stop jij in je lijf wat je lijf niet nodig heeft? In zoveel voedingsmiddelen en supplementen zijn stoffen gestopt die synthetisch en kunstmatig zijn en jouw lijf is daar niet dol op. Ook dit kan jouw lijf wel kwijt, daar is het zo geavanceerd voor, alleen wordt het lastig als we maar giftige stoffen blijven toevoegen door onze shampoo’s, wasmiddel, make-up, spaghetti-mixjes, pesticiden en kunstmatige smaakstoffen, dat ons lijf hier gestrest van raakt. Het is gewoon teveel.  Een andere, niet opvallende, bron van stress zijn onze pannen. Teflon ‘de anti-aanbak’ laag en aluminiumpannen zijn dan wel makkelijk, maar na elke maaltijd heb je daar ook wat van binnen, wat je lijf dus ook weer kwijt probeert te raken.  Je keukenkastjes opschonen lijkt dus wel een goed idee.
  6. Suiker. Suiker is gelinkt aan depressie. Suiker zorgt voor chronische ontstekingen in ons lijf, waardoor je lijf eigenlijk in constante stress is. Cut..out..sugar! (2)
  7. Rommel. Troep. Teveel troep. Onderzoek (3) wijst uit dat, vooral bij vrouwen, de cortisol levels stijgen als er troep (‘clutter’) is.  Nu herken ik dat enorm, ik vind een opgeruimd huis heerlijk en als ik dit niet heb en er weer vieze sokken rondslingeren of er lege chipszakjes liggen als ik na een dag werken thuiskom, merk ik wel dat ik daar wel eens last van kan hebben. Nu kan ik niet van mijn gezin vragen om het huis altijd netjes te hebben (haha, probeer ik soms best hoor), maar ik kan wel de manier waarop ik naar de troep kijk, veranderen. En wat ik kan opruimen en weggooien, doe ik dan wel.

We kunnen stress niet helemaal voorkomen in ons leven, maar hoe meer we ons bewust worden van de onbewuste stressbronnen in ons leven, hoe meer we kleine stapjes kunnen nemen om deze weg te nemen.

Welk stapje neem jij?

 

  1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19624573
  2. http://www.feelguide.com/2015/01/06/new-research-discovers-tha-depression-is-an-allergic-reaction-to-inflammation/?fbclid=IwAR2viPvDw-5SHYkGORi_hK1z0eDtYCFizdmRLflJXpXQFYXh2FJ5NV6iN1A
  3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19934011

Jezelf in de etalage: Ben je wat je voor elkaar hebt gekregen?

Ik heb een universitaire studie afgerond. De titel die daarbij hoort is doctorandus. Voor mijn naam mag ik drs. zetten. Ik zie het staan op officiële post en wanneer ik op de Hanzehogeschool inlog om mijn werk als docent te doen. Ben ik dat? Zijn mensen wat ze voor elkaar hebben gekregen? Zijn mensen waarvoor ze beloond zijn door anderen? Om meteen maar antwoord te geven; ja èn nee. Hoe dat zit? Daarvoor moeten we eerst de vraag beantwoorden: wie ben ik? En dat is me nogal een vraag. Er zijn mensen die over het beantwoorden van deze vraag hun hele leven doen en er zijn mensen die het antwoord hun hele leven niet zullen vinden.

Michael A. Singer legt het mooi uit in zijn spirituele bestseller “The unethered soul”, in het Nederlands vertaald als “Geluk zonder voorwaarden” . Hij neemt de lezer mee in een aantal vragen. Als ik ze toepas op mijzelf komt ik op het volgende uit. Wie ben ik? Ik ben Christian Jongedijk. Dus je bent een verzameling letters op papier of scherm? Nee, mijn naam is Christian Jongedijk en ik ben 43 jaar en ik woon in een klein dorpje in Drenthe genaamd Garminge. Ben je altijd zo oud geweest en heb je daar altijd gewoond? Nee, mijn naam is Christian Jongedijk, ik ben geboren op 29 april 1976 in Oosterwolde en heb daar het VWO gedaan. Na de middelbare school ben ik logopedie gaan studeren in Groningen en aansluitend heb ik Taalwetenschappen gestudeerd met als afstudeerrichting neurolinguïstiek/afasiologie. Ik heb bijna 15 jaar in de volwassenenrevalidatie en in ziekenhuizen gewerkt en nu werk ik als docent op de Hanzehogeschool bij de opleiding logopedie. Ik woon samen met mijn vriend in een klein Drents dorpje. Dus, je bent een verzameling van gebeurtenissen? Eh… Nee dat is het ook niet, want al had ik al die dingen niet gedaan of behaald, dan was “ik” er nog steeds. Toch? De vraag blijft dus: wie ben ik? Singer omschrijft het vervolgens zoals vele stromingen met hem dat “ik” de observeerder van dit alles is. Ik ben weliswaar degene die dit allemaal heeft meegemaakt, maar al waren de gebeurtenissen anders verlopen dan bestond “ik” nog steeds. Ik kán dus niet anders dan de observeerder zijn.

Nu weer terug naar mijn eerste vraag: is iemand wat hij of zij voor elkaar heeft gekregen? Volgens bovenstaande redenering dus niet. Toch zou je ook een “ja” kunnen krijgen als je het op de volgende manier ziet. Is iemand die schilderijen zou willen maken een schilder? Of is iemand die gezond zou willen eten, maar elke dag fastfood eet een gezond persoon? Het antwoord is hier overduidelijk “nee”. Willen/wensen en doen maakt hier het grote verschil. Voor mij is het antwoord op de vraag of je bent wat je doet daarom zowel ja als nee.

Ik zie mijn titel staan op mijn scherm en ik denk: dat ben ik..of toch niet. Nee, ik ben niet mijn titel. Ik ben niet mijn successen of mijn falen. Ik ben iemand die dingen heeft meegemaakt en ervaren. Ik ben iemand die vroeger de les van de gebeurtenis vergat, maar steeds meer de lessen van deze gebeurtenissen meeneemt. Daardoor groei ik. Daardoor ontwikkel ik me. Daardoor kan mijn “ik” de persoon observeren die ik nu ben en kan ik het leven observeren dat ik nu heb.

Je bent niet je gedachten, je hebt gedachten.
Je bent niet je emoties, je hebt emoties.
Je bent niet je lichaam, je hebt een lichaam.
Je bent niet je ziekte/aandoening, je hebt een ziekte/aandoening.
Je bent niet je successen of falen, je hebt successen of je faalt.

En wanneer je faalt, dan maakt je ziel een sprongetje van geluk. Het staat namelijk op het punt om iets te leren. Het staat op het punt om zich te ontwikkelen.

Denk hier eens aan als je jezelf op een verjaardag aan een vreemde hoort vertellen wat voor werk je doet en welke opleiding je hebt genoten. Je bent veel meer dan je behaalde successen of je falen. Het gaat er volgens mij om wat je ermee doet. Wat doe jij met je leven?

 

3 tips voor betere relaties op het werk

Van het hebben van leuke collega’s en goede relaties op het werk is bewezen dat het je geluk vergroot (1) , je productiviteit verhoogt (2) en je zelfs succesvoller maakt. Energie steken in vriendschappen op het werk is dus niet alleen belangrijk voor jezelf, maar ook voor leiders die het werkgeluk willen vergroten maar tegelijkertijd de productiviteit willen opschroeven.

Maar hoe doe je dit dan? Hier zijn 3 tips!

1. Ga verder dan de ‘koetjes en kalfjes’ gesprekken om echt betekenisvolle banden te creëren. Onderzoek wijst uit dat het stellen van doordachte, specifieke vragen kan helpen om diepere verbindingen te vormen (3). Deze vragen moeten dan natuurlijk wel oprecht worden gesteld en en oprechte interesse naar het antwoord is nodig, anders wordt het een ‘kunstje’ wat een ander op onbewust niveau zo oppikt en er alsnog geen authentieke verbinding ontstaat. Vraag jezelf dus af welke vragen jij kunt stellen om eens een ander gesprek te hebben dan ‘hoe was het weekend’ of ‘wat was het mooi weer dit weekend’. Vragen zoals:
– Waar ben je verder gepassioneerd over naast je werk?
– Wat was het mooiste wat je hebt meegemaakt deze week?
– Vertel me eens over je familie
– Welk boek lees je?

2. Stel je kwetsbaar op. Echte verbindingen gebeuren als je je kwetsbaar op durft te stellen, maar dit is niet altijd even makkelijk. Om je kwetsbaar op te stellen, zul je jezelf moeten laten zien. Maar onzichtbaarheid vinden we vaker fijn: tenslotte kun je minder worden aangevallen als je niet zichtbaar bent. Maar je open stellen en laten zien wie jij bent (met alle successen én falen) zorgt ervoor dat de ander zich herkent in jou. Deze wederzijdse herkenning zorgt voor diepere verbindingen. Ook het inzicht dat zowel succes en falen horen bij het leven en door deze met elkaar te delen, verbind je met elkaar op een dieper niveau. Wees eerlijk over dingen die je misschien (nog) niet zo goed kunt, en laat een ander je helpen. Ja ook zelfs als je een leider bent.
Kwetsbaarheid is een kracht, aldus Brene Brown, en als je als werknemers en leiders wilt inzien dat kwetsbaarheid geen zwakte is maar een ‘superpower’, zal de betrokkenheid van jezelf en anderen vergroot worden omdat de relaties zijn versterkt.

3. De essentie van het opbouwen van elke vorm van positieve relatie is tijd met elkaar doorbrengen – als je geen ervaringen deelt, zul je gewoon geen gemeenschappelijke basis kunnen vinden. Enerzijds doe je dit dus door elkaar de vragen te stellen, anderzijds door gewoon fysiek met elkaar te zijn. Organiseer een lunch club, ga samen sporten tijdens of na het werk of drink een kop thee of koffie samen. Je hoeft heus niet bij elkaar de deur plat te lopen na werktijd, maar het fysiek samen zijn zorgt voor een gemeenschappelijke basis.

Het investeren in de relaties op het werk is voor het vergroten van werkgeluk en productiviteit essentieel. Mensen willen zich geaccepteerd voelen (voor wie ze zijn), zich veilig voelen en het gevoel hebben erbij te horen. Als er aan deze behoefte is voldaan, ontstaat er ruimte voor groei en ontwikkeling.

Bronnen
1. https://www.apa.org/gradpsych/2012/01/relationships
2. https://www.businessinsider.nl/annie-mckee-friends-work-coworkers-vital-2017-9?international=true&r=US
3. https://www.hbs.edu/faculty/Publication%20Files/Huang%20et%20al%202017_6945bc5e-3b3e-4c0a-addd-254c9e603c60.pdf
4. ThriveGlobal