3 belangrijke vragen die je jezelf zou moeten stellen (als iets niet helemaal gaat zoals jij wil)

Wat motiveert jou in het leven? Waarom doe jij wat jij doet?

Waarom maak jij bepaalde keuzes, en een ander totaal verschillende?

Waarom is het soms lastig te begrijpen dat een ander andere keuzes maakt?

Waarom rechtvaardig jij je keuzes en ben je ervan overtuigd dat jouw keuzes de juiste zijn?

Dit komt omdat we allemaal verschillende waarden hebben.

Waarden zijn de dingen die we belangrijk vinden in ons leven. Waarden vormen de basis waarop wij beslissingen nemen. Ze sturen al ons gedrag.  Ze zorgen voor:

  • De motivatie om bepaalde zaken te benaderen of te vermijden.
  • De evaluatie over datgene wat wij hebben gedaan. Was het goed of minder goed, mooi of lelijk, was het waardevol of verloor het juist waarde?

Waarden bepalen waaraan jij je tijd besteedt en hoe je reageert op ervaringen. Ze sturen je gedrag onbewust. Je hebt dus niet door waarom je bepaalde dingen doet of juist niet doet. Waarden geven onder andere aan waarom en voor wie je wil werken, met wie je een relatie hebt en wat voor relatie, ze bepalen waarom jij de ene keus maakt, en de ander een andere keus. Waarden bepalen dus waarom je iets doet.

Als je je niet lekker voelt in het leven of in een aantal onderdelen van je leven bijvoorbeeld in je werk of relatie, dan betekent dit dat er aan 1 of meer van jouw waarden niet wordt voldaan. Het gaat schuren op het moment dat er iets in je leven gebeurt, wat niet overeenkomt met wat jij belangrijk vindt.

In een relatie vind ik het bijvoorbeeld erg belangrijk dat ik verbinding voel en als ik dit niet heb of ervaar, word ik daar niet blij van. Ik word ontevreden en ga gedrag vertonen om daarom te vragen (ik kan gaan ‘zeuren’, boos worden, noem maar op!) Maar vaak weten we niet eens van onze diepste waarden zijn, want bedenk zelf: hoe vaak stel jij jezelf de vraag: wat vind ik het belangrijkste in mijn leven? Wat vind ik het belangrijkste in mijn werk/relatie/gezondheid? Het inzicht krijgen in jouw waarden zal je enorm helpen om de vinger op de zere plek te vinden. Ook kun je duidelijker je behoeftes aan anderen aangeven, maar vooral zul je zelf meer weten wat je wilt in het leven. Dit geeft je een soort leidraad om meer tevreden te worden, omdat je nu weet wat je echt belangrijk vindt.

De vragen die je jezelf kunt stellen zijn:

  • Wat is er in een bepaalde situatie belangrijk voor jou?
  • Waar gaat het jou om?
  • Waar let je vooral op?
  • Wat moet er goed gaan?
  • Wat mag er niet misgaan?

Je zult allerlei waarden vinden die belangrijk voor je zijn. Denk aan begrippen als:

Groei. Harmonie. Overgave. Ontwikkeling. Geluk. Autonomie. Bezieling. Voldoening. Creativiteit. Plezier. Rust. Vitaliteit.

En zo zijn er nog tientallen meer waarden.

Jouw kernwaarden zijn gevormd door jouw leven en veel van deze waarden zijn ontstaan in de z.g. ‘imprint’ fase, van je geboorte tot je 7e jaar. In die periode zijn we erg ontvankelijk voor het wereldbeeld van onze ouders/opvoeders. Deze waarden neem je mee van je familie, vrienden, vanuit het geloof, de school, je woonomgeving, vanuit de maatschappij en ook vanuit de media.  Waarden zijn waar we ons naar toe bewegen (we willen iets bereiken, bijvoorbeeld ‘ik wil gezond zijn”) of juist vanaf bewegen (vermijden, bijv ‘ik wil niet ziek worden) en ze drijven ons denken en onze overtuigingen. Dus hoe jij denkt, wordt gestuurd vanuit jouw waarden. Vooral de kernwaarden zijn het meest doordringend en meestal zijn we van deze ons niet bewust.

Een probleem kan ontstaan als de waarden die je hebt, incongruent zijn.   Dit betekent dat je twee, of meerdere, waarden hebt die tegenovergesteld zijn, bijvoorbeeld je vindt rust belangrijk, maar tegelijkertijd vind je presteren belangrijk. Dit kan voor innerlijke conflicten zorgen, door bijvoorbeeld dat je rust wilt nemen en weet dat je het nodig hebt, maar je neemt het niet omdat je presteren ook belangrijk vindt.

Op het moment dat je rust, voel je je schuldig. Op het moment dat je presteert en vermoeid bent, wil je rust. Zo kun je blijven hangen in bepaald gedrag. Het inzicht krijgen en bewust worden van deze waarden, zal helpen om patronen te ontdekken en te gaan onderzoeken of deze waarden jou echt dienen, en of ze wel echt van jou zijn.

Begin daarom eerst met het stellen van deze 3 vragen die deze inzichten aan je gaan geven:

  • Wat is voor mij in deze situatie (werk/relatie etc) het belangrijkste voor mij?
  • Wat moet er in deze situatie goed gaan?
  • Wat mag er absoluut niet misgaan?

Blijf doorvragen totdat je een begrip hebt dat uitgedrukt is in een nominalisatie, zoals liefde, vertrouwen of communicatie. Dit is een van jouw waarden, want je hebt er waarschijnlijk veel meer dan één. Vraag jezelf dan af of deze waarde op dit moment wordt vervuld. Als deze niet wordt vervuld, vraag jezelf dan af wat je kunt doen om deze waarde wel te laten vervullen. Hierin speelt persoonlijk leiderschap een grote rol: Jij maakt de keuze hoe jij deze waarde kunt gaan vervullen. Het is dus niet de bedoeling om een ander de zwarte piet toe te spelen en hun de schuld te geven van jouw misère.

Het is jouw leven, jouw waarde en als jij iets belangrijk vindt, neem dan zelf de stap om hiervoor te gaan werken.