Perfectionisme brengt je nergens – 3 tips om ermee om te gaan

Perfectionisme brengt je nergens, het houdt je tegen.

Eén van de dingen die ik leerde als nieuwbakken ondernemer, is dat perfectionisme je enorm
tegenhoudt. Het is helemaal niet de “goede slechte eigenschap” die je op je sollicitatie deelt.
Misschien deel je deze eigenschap wel met de sollicitatiecommissie, maar een “goede slechte
eigenschap” is het niet. De eigenschap houdt je tegen en als je vooruit wil komen is ‘ie niet wenselijk.

Gewoon een slechte eigenschap dus.

Door mijn werk als hogeschooldocent, mentor en coach heb ik veel te maken met onzekere
studenten. Nou ja onzekere studenten, misschien is onzeker gemaakte studenten wel een veel
betere benaming. Onderwijs zit zo in elkaar dat leerlingen en studenten aan bepaalde maatstaven
moeten voldoen. Het ergste wat je kan gebeuren als student is dat je niet aan één van die
maatsteven voldoet en daarmee een onvoldoende op zak hebt. Die onvoldoende, dat is de straf.
Tenminste zo wordt ‘ie ingezet en zo wordt ‘ie doorgaans ervaren. Wat dat betreft lijkt hij wel een
beetje op de dominee met opgeheven vinger uit de vorige eeuw: als je niet.. dan..
Alle acties in het leven hebben consequenties. Dat is nu eenmaal zo. De ene consequentie is
wenselijker dan de andere. De consequentie “een fit en energiek lichaam hebben” als gevolg van
regelmatig bewegen is voor veel mensen een wenselijke. Het halen van een onvoldoende omdat je
hebt gekozen voor een avond stappen i.p.v. studeren is meestal een onwenselijke consequentie. Tot
zover, logisch toch? Wat voor veel mensen ook logisch klinkt is dat we vooral wenselijke
consequenties willen en zo min mogelijk onwenselijke.

Wil je iets leren of iets kunnen? Ik wilde jarenlang alleen maar kunnen. Dat leek me wel zo praktisch,
maar ik kwam van een koude kermis thuis. Zo werkt het blijkbaar niet. Tegenwoordig hoor ik mijzelf
in trainingen maar ook tegen studenten zeggen: als je iets doet en het gaat goed, dan kon je het al. Je
hebt dus niets geleerd. De grap is dat falen en fouten maken noodzakelijk is voor leren. Niemand
heeft iets geleerd zonder fouten te maken. Echt niet! Anders kon hij het toch al?
Natuurlijk maken we het liefste geen fouten. Maar waarom eigenlijk? Het antwoord is angst. We zijn
doodsbang. We zijn bang voor van alles: bang om niet goed genoeg te zijn, bang om er niet bij te
horen, bang om kritiek te krijgen, bang om .. Deze zin zou eindeloos kunnen doorgaan. We durven
geen fouten te maken terwijl dat echt noodzakelijk is om iets te leren.

Perfectionisme is dus verre van een goede eigenschap. Je bent gewoon bang. Perfectionisme zorgt
ervoor dat je veel te laat met iets start of zelfs helemaal niet start. Perfectionisme verlamt.
Perfectionisme zorgt ervoor dat je stilstaat.

We hebben 3 tips voor je om perfectionisme tegen te gaan.

1. Ga voor goed genoeg. Wat is het doel dat je wil bereiken? Stem je acties af op het doel dat je
wil bereiken. Bijvoorbeeld: vind je tuinieren leuk? Dan is het lekker in de tuin bezig zijn je
doel. Alle kantjes hoeven niet perfect afgestoken. Dát is perfectionisme en dient een heel
ander doel: anderen laten zien hoe goed je bent. Als jij weet dat je helemaal prima bent zoals
je bent, hoef jij een ander niets te bewijzen. Wees niet bang dat je niet goed genoeg bent,
maar ga voor goed genoeg en richt je op het doel dat jij wil bereiken.

2. Maak fouten en geniet van de leeropbrengst. Fouten maken zien we nu vaak als de
onwenselijke consequentie. Wat nou als het niet de consequentie is maar het middel tot
succes? Zolang je fouten maakt en de les van de fout leert, word je alleen maar beter. Je bent
aan het leren! Het kan even duren voordat je ook echt van je fouten kunt genieten. Dat is de kracht van je angsten en het resultaat van jarenlange conditionering. Laat je niet weerhouden en probeer te houden van het maken van fouten.

Ze zijn je sleutel tot succes.

3. Stel je iets uit? Onderzoek welke angst eronder zit en doe het tóch. We kennen het allemaal
“uitstelgedrag”. Stel jezelf de vraag: waarom niet nu? Als je even de tijd neemt om erover na
te denken en diep genoeg graaft, dan stuit je onherroepelijk op een angst. Waar ben je bang
voor? Goed, je hebt de angst ontmaskerd en daarna: gewoon tóch doen. Het ergste wat je
kan gebeuren is dat je een fout maakt en ervan leert. Bij de volgende poging zul je net een
beetje verder zijn dan bij de eerste.

Laat je weten wat je van deze blog vond? Je kunt een reactie achterlaten. Dat vinden we enorm leuk!

Voorkom een burn-out met deze 3 tips

Burn-outs gaan omlaag als het werkplezier omhoog gaat. Simpel. Maar HOE dan?

Volgens onderzoek is het aantal burn-outs in de afgelopen jaren gestegen. Hoe komt dat?

Onlangs heb ik het een aantal mensen gevraagd. Hoe komt het dat sommige mensen een burn-out hebben? En waarom andere mensen niet?

De antwoorden die ik kreeg waren als onder andere als volgt:

  • Omdat je dingen ‘moet’.
  • Omdat je dingen moet doen zoals andere mensen die doen. Dus kun je niet je eigen ding doen, want dat is niet wat anderen doen.
  • Omdat je een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebt
  • Omdat je je energie aan de verkeerde dingen besteedt.
  • Omdat je over je eigen grenzen heen gaat.

Komt dit je bekend voor? We hebben allemaal wel een beetje van deze gedachten en overtuigingen. Het wordt alleen pas lastig als je deze de overhand laat nemen in jouw leven en je jezelf compleet wegcijfert.  En niet alleen in je werk, in ALLES daarom heen: je relaties, je gezondheid en je omgeving.

Maar hoe kan dit dan? Waarom doe je dit? Waarom cijfer je jezelf weg of neem je juist alles op je schouders? Waarom ga jij over je grenzen heen?

Uiteindelijk gaat het erom wat en hoe jij in jezelf gelooft. Het gedrag wordt gedragen door overtuigingen als ‘ik ben niet goed genoeg’ of ‘ik kan het niet’:

  • Je wilt het graag goed doen. Als het overgrote deel van de massa het op een bepaalde manier doet, dan denk jij ook dat het zo moet. En als je dit dan doet, dan weet je in elk geval dat je het ‘goed’ doet.  Dus geloof je dat je zelf niet goed genoeg bent…
  • Je denkt dat JIJ alles moet doen. Je draagt de wereld op je schouders, want dat is gewenst gedrag. Je hebt een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Als je dit niet doet, dan vinden mensen je misschien wel niet goed, of lui. Je wilt graag gezien worden als iemand die voor anderen zorgt en houdt, want dan, geloof je, ben je ‘het waard’.
  • Je wilt dat het gebeurt op jouw manier. Perfectionisme is veilig gedrag voor je. Als het maar ‘perfect’ is in jouw ogen, dan is de kans kleiner dat jij erop wordt afgerekend. Perfectionisme wordt gedreven door jezelf niet goed genoeg vinden. Perfectionisme is het streven naar steeds beter. Het is nooit goed genoeg.

Vaak wordt een burn-out ook veroorzaakt door het niet bewust zijn van je gedrag, je leeft op ‘automatische’ piloot. Je bent overgeleverd aan jouw programma’s en niet bewust van dat ze je leven over hebben genomen.

Dus wat zijn de eerste stappen om een burn-out te voorkomen (of eruit te ontsnappen?)?

Tip 1: Onderzoek welke onderliggende overtuiging jouw gedrag veroorzaakt. Wat geloof jij in jezelf? Waarom ren je toch van hot naar her? Waarom heb je een groot verantwoordelijkheidsgevoel? Waarom draag je alles op je schouders?  Van wie moet dat? Van wie heb je dit geleerd?  Alles begint met zelf-inzicht en onbewuste gedragingen en overtuigingen bewust te maken. Een van de beste manieren is om je gedachten te gaan observeren bij alle keuzes die je maakt. Stel jezelf de vraag: waarom maak ik deze keus?  Eenmaal in bewustzijn kun je besluiten of deze redenen die jij hebt bedacht, voor je werken of niet.

Tip 2: Stel jezelf regelmatig de vraag: wat heb IK nu nodig? Dus niet: wat hebben de anderen nodig, wat heeft mijn baas nodig, wat hebben mijn kinderen nodig? Nee, stel jezelf eens wat jij nodig hebt. Vind je dat vervelend? Onderzoek eens waarom je dat vervelend vindt: waarom mag jij niet deze vraag stellen?

Tip 3: Word comfortabel met het oncomfortabele. Niet alles gaat perfect of zoals jij het wil. Niet iedereen zal je leuk / goed / knap / fantastisch / geweldig vinden. Niet al het werk komt af als je gaat slapen. Je voelt je niet altijd super fit en productief. That’s life! Ups en dus ook downs horen erbij. Omarm ze, want zonder dat wat niet goed gaat, kun je ook niet zien wat wel goed gaat.

Toen ik mijn burn-out had, nam ik eerst deze stappen. Het zijn niet de enige stappen die je kunt doen. Deel met ons wat voor jou werkt of werkte!