Het gewoontedier, de kapper en de oude Grieken

We are all creatures of habit. We can do most things without even thinking about them; our bodies take charge and do them for us.

-Earl Nightingale-

 

Ik was bij de kapper. Er moest drie maanden corona-haar af. Onderweg naar de kapper vroeg ik me af hoe hij er aan toe zou zijn. Had de coronacrisis hem financieel hard geraakt? Zou hij angstig zijn en constant met desinfectiemiddel en mondkapjes in de weer zijn? Zou hij blij zijn dat hij zijn vak weer kon uitoefenen of zou hij gestrest zijn om alle verloren omzet in een paar maanden terug te verdienen? Eenmaal in de stoel nam hij de tijd om zaken te desinfecteren en ondanks dat hij een kwartier achter liep op het schema nam hij uitgebreid de tijd. Hij vertelde dat hij blij was dat hij weer mocht, maar voegde hij eraan toe, hij was ook blij dat hij de tijd had genomen om eens wat zaken op een rijtje te zetten. Financieel had hij uiteraard wel wat ingeleverd, maar hij had voldoende vet op de botten en zei te hebben genoten van de verstilling. Hij had nagedacht over de “ratrace” waar we voor corona in vast leken te zitten en hij had nagedacht over wat er voor hem werkelijk toe deed. Het was wat wij bij De Verkikkering vaak aanduiden met verbinding. Hij had in quarantaine gezeten met zijn vriendin en was erachter gekomen dat wanneer ze elkaar nu nog niet naar het leven staan, hun relatie wel stand zou houden. Hij noemde de online spelletjesavonden met vrienden. “Oh en weet je wat ik ook zo fijn vind”, zei hij, “dat ik niet hoef na te denken over welke begroeting bij welke persoon hoorde: een boks, twee zoenen, drie zoenen of een knuffel. Het was nu duidelijk en dat beviel hem wel. Hij ging door, want het beviel hem ook wel hoe relaxt de klanten in de stoel zaten. Het was hem opgevallen dat de klanten veel begripvoller waren als hij wat uitliep en dat het contact in het geheel veel minder gejaagd was.

 

Ik hoorde het zoveelste verhaal van iemand die de verstilling die Corona met zich meebracht eigenlijk wel aangenaam vond. Iemand die had nagedacht waar het voor hem werkelijk om draait. Iemand die van de nood een deugd had gemaakt en die had genoten van de verbinding die er wel was.

Ik moest denken aan dat we allemaal gewoontedieren zijn. Dat we de dingen doen omdat we ze nou eenmaal altijd zo hebben gedaan, zonder ons af te vragen of dat is wat we willen. Neurologisch gezien zijn we ervoor bedraad. Om hersencapaciteit vrij te houden voor noodsituaties maakt ons brein shortcuts zodat we niet bij alles hoeven na te denken. Dat is heel handig als ik een gesprek voer als ik autorijd, maar het is ook de valkuil waardoor we blijven hangen in gedrag en gedachten die niet goed voor ons, nee zelfs schadelijk voor ons zijn. Gnothi Seauton, Grieks voor ‘Ken Uzelf’, stond boven de tempel van Apollo, de plek waar de Grieken het Orakel van Delphi om raad vroegen. Veel klassieke Griekse filosofen, zoals Socrates, waren overtuigd van het idee dat ware kennis over het leven start bij intensief zelfonderzoek. Dat is wat deze kapper had gedaan. Hij had zichzelf vragen gesteld als: wat wil ik echt en wat vind ik echt belangrijk? We zijn allemaal noodgedwongen stilgezet, de ene klaagt en de ander grijpt de kans aan om uit de ratrace te stappen en naar binnen te gaan.

 

Laat los wie je denkt te moeten zijn. Richt de blik naar binnen en vind antwoorden op vragen als wie ben ik echt en wat wil ik echt?  Toen ik net afgestudeerd was riep ik de maatschappelijke waarden na: ik wil een verantwoordelijke baan, ik wil een huis en een auto en ik wil reizen. Ik wil van het leven genieten en feesten en eten en drinken. Nu ik richting de tweede helft van de 40 ga lach ik daar om. Waar was mijn eigen wens en verlangen, waar was mijn eigenheid? Ik had nog onvoldoende naar binnen gekeken om te weten wat ik echt wilde. Alleen had je dat toen niet tegen me moeten zeggen; ik wist drommels goed wat ik wel en niet wilde. En zo is het ook met de klagers. Ze denken precies te weten wat ze willen. De vraag is echter: wie is hier aan het woord? Het brein? Het geautomatiseerde gedrag van het lichaam?

 

Verstillen, rust, natuur en meditatie zijn toegangspoorten tot je eigen zelf. Hoe stiller je wordt hoe beter je jezelf kunt horen. Er is steeds meer wetenschappelijke evidentie voor de effecten van meditatie en natuur op de menselijke geest, maar oude meesters wisten het al lang. Er is niets nieuws onder de zon, maar blijkbaar blijven we hardnekkig vergeten.

 

Lijkt het je wat om te mediteren, maar je weet niet waar je moet beginnen? In de verkikkertribe op facebook starten we binnenkort met een meditatiecursus. Deelname is gratis. Je kunt je voor de groep aanmelden via www.facebook.com/groups/verkikkertribe

Breek dat gewoontedier en beweeg in je eigen richting. Nu ben jij aan de beurt.